Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kto jest przeciwko kodyfikacji 13 gwar śląskich?

Teresa Semik
Kto jest przeciwko kodyfikacji 13 gwar śląskich, ten - wbrew pozorom - nie jest przeciwko prawdziwym Ślązakom

Gwara śląska to już język, jak chcą zwolennicy jej kodyfikacji, czy tylko dialekt i przetworzenie go w język regionalny jest niemożliwe, a nawet szkodliwe?

To dobrze, że toczy się na ten temat spór językoznawców, choć ich znakomita większość jest przeciwko karkołomnej próbie tworzenia języka śląskiego. Źle, że ta większość w ogóle nie jest słuchana, bo druga strona zwykle krzyczy. Wtedy mało słychać argumentów i rozmowa traci sens.

"Jesteśmy u siebie i możemy pisać we własnym języku, a tobie głupi Polaczku nic do tego!" - brzmi jedna z internetowych opinii.

Nawet mój sympatyczny sąsiad z łamów, znakomity artysta estrady Marian Makula, który wysłał do nas list, rozdaje razy tym, którzy myślą inaczej. Bo przecież on wie wszystko najlepiej tylko dlatego, że mowy śląskiej nauczył się w domu, a nie na uniwersytecie.

Wywiad z prof. Heleną Synowiec "Nasza godka to nie język", który ukazał się w DZ , był merytorycznym głosem w tej dyskusji.Wywołał emocje, które w swojej znakomitej większości sprowadzić można do tezy: kto jest przeciwko kodyfikacji 13 gwar śląskich, ten przeciwko prawdziwym Ślązakom. Najlepiej niech idzie stąd do diabła.

Wyłamuje się z nich dr. Józef Kulisz, prezes Tôwarzistwa Piastowaniô Ślónskij Môwy "Danga", który pisze, że kodyfikacja śląskiego języka nie ma służyć narzucaniu Ślązakom opolskim lub cieszyńskim cech gwarowych obszaru przemysłowego, ani nie ma arbitralnie uznawać cech jednych gwar śląskich za bardziej poprawne od innych. "Kodyfikacja jest potrzebna po to, żeby pomóc Ślązakom rozstrzygać niepewności językowe i zapobiegać mieszaniu mowy śląskiej z polszczyzną standardową. Kodyfikacja ma też umożliwić naukę śląskiej mowy tym, którzy pragną powrócić do języka przodków."

Dr Kulisz chce wiedzieć, czy po śląsku powinno się mówić: do Zabrza, do Zobrzo a może do Zabrzo? - Jest to pytanie, na które każdy zainteresowany powinien sam sobie odpowiedzieć sięgając po dostępny podręcznik. A wszystko to w trosce o przyszłość gwary. To środowisko przeciwników śląskiego języka regionalnego będzie odpowiedzialne za to, że ona zaniknie - dodaje dr Kulisz.

Mowa śląska doczekała się nobilitacji. Wymaga badań, a przede wszystkim dowartościowania przez twórców. Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w ubiegłym tygodniu nie zajęła stanowiska w sprawie nowelizacji prawa dopisującej śląski do języków regionalnych. Tak życzyli sobie przedstawiciele mniejszości (z wyjątkiem Łemków) argumentując, że nie czują się upoważnieni do opiniowania, kto jeszcze miałby być mniejszością.


Wyboczom Panoczku Redachtorze

Jako jedyn z niewielu szkryflajoncych w ślonski godce, abo jak nikerzy wolom gwarze ośmiela sie odniyść krytycznie do felietonu paniczki Teresy Semik kery boł zamieszczony w piontkowym wydaniu waszy szwalbki.

Felieton wedle mojigo mniymanio jest festelnie tyndyncyjny , a łosprowki i opinie szacowny czelodki łostały dobrane pod winszowanie tych kerzy za wszelko cyna chcom pokozać że Ślonzoki mogom sie bleblać, szprechać i fandzolić do woli miyndzy sobom ale niy daj Boże zezwolić im to zapisać. Bo przeca co by sie stało, istno wieża Babel . Cieszyniok by szkryfloł inaczy i tyn z Chebzio czy Lipin tyż inaczy i jakby napisać momy zalote pola a niy zalone pola to by była pierońsko haja. A przeca w polskim jynzyku niy brakuje tuplowanego mianowanio tych samych oczywistości.

I żodyn skiż tego niy robi larma. Stworzynie jednego dialektu z roztomajtych gwar niy bydzie sztucznym wynokwianiym jak tuplikojom panoczek Kadłubiec ale regulacyjom zapisow używanego jynzyka. Argumynty rechtorki Synowiec w sprawie kodyfikacji som ło rzyć roztrzaść, jakby to pedzieli moj opa. Pani rechtor w swojich berach staro sie nom udowodnić że " to se ne da". Mie uczyli godki starzyki i starom sie łoddać tyn klimat w mojim szkryflaniu. Bo jo sie tak medykuja że ślonsko godka jest ciepło, familijno i bez toż dobro , dobro jak pomagowano sznita z tustym i różni sie od polskigo ą, ę jak swojski, korzynny krupniok ze świniobicio łod maźglaty i słony kaszanki łod rzeżnika.

Pon rechtor Miodek mo recht że wariantym literackim śląszczyzny jest polszczyzna, bo jest pod rynkom, ale kto wie czy w dobie internetu do literatury niy wyńdom zapożyczynia z innych jynzykow, jak to dośc czynsto sie zdarzo w obowionzujoncej polszczyźnie. Posługiwanie sie ślonskim jynzykiem jako drugim wele polszczyzny wzbogaci ino osobowość beamtrow i pozwoli im zrozumieć petynta i potraktowąć go z należytym szacunkiym. Ta odmienność słow nie musi byc powodym do roztomajtych uszczypliwości, jak to sie czynsto trefio. Zresztom codzienny urzyndniczy bełkot i tak dlo wiynkszości obywateli jest mało czytelny. Co sie tyczy ilości gwar , to dom prosty przikład . Ford mo sporo modeli ło roztomajtych nazwach i nawet te o tych samych mianach różniom sie tajlami, ale łonczy je jedna tabulka z napisym ford , łonczy tak jak górali i kaszebow i ślonzokow łonczy Polsko i żodyn z tego powodu niy robi mecyji

Ślonsko godka niy używano bez poradziesiont lot uległa zubożyniu i stare mianowania poszły w zapomnienie i trza trocha czasu aby przysposobić jom do nowych zadań i to jest robota do nos szkryflorzy kerzy wyniyśli z domu rodzinnego ślonsko dusza. A skoro pan Kuczok na miły Bóg nie poradzi po ślonsku, to niych sie pisze po swojymu, tak jak go uczyli w polski szkole. Wiym ło tym że z dzisiejszym ślonskim bydom na poczontek spore szpasy i mecyje , ale jakby komuś kozać po łacinie naszkryflać opis techniczny komputra to by tyż nie doł rady, bynajmni bez ty flaszeczki , abo cyntli , a krzty wyobrażni, ale czy z tego powodu idzie pedzieć że łacina nie jest jynzykiem.

Marian Makula

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gliwice.naszemiasto.pl Nasze Miasto