Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jak dorobić, by nie stracić

Jadwiga Jenczelewska
fot. arc
Emeryci i renciści mogą pracować, szczególnie jeśli dostają z ZUS-u niewielkie pieniądze. O kwotach, których nie wolno przekroczyć, i ograniczeniach obniżających świadczenia - pisze Jadwiga Jenczelewska.

Coraz młodsi emeryci, często wypchnięci z rynku pracy wbrew ich woli, nie chcą żyć na granicy ubóstwa i wegetować w samotności. Chcą być aktywni, zarabiać, a także wykorzystać jeszcze wiedzę i zawodowe doświadczenie gromadzone latami. Ale nie zawsze wiedzą, ile mogą dorobić do stałego świadczenia, otrzymywanego z ZUS-u, aby nie stracić nabytych uprawnień. To ważne, bo graniczne kwoty, które o tym przesądzają, zmieniają się co kwartał. Podajemy, skąd biorą się te kwoty i jakie teraz obowiązują.

Kto nie musi liczyć

Jest spora grupa emerytów, którzy mogą zarabiać bez ograniczeń. To ci, którzy osiągnęli już zgodny z przepisami wiek emerytalny. Sporo z nich wcale nie chciało przechodzić na garnuszek ZUS-u, bo czują się dostatecznie młodzi i zdrowi, by jeszcze kilka lat pracować na etacie.

Niestety, dla wielu polskich pracodawców nie liczy się sprawność i mobilność starszych pracowników, lecz wyłącznie ich metryka. Pozbywają się starych kadr bez skrupułów, by zrobić miejsce młodszym rocznikom. Ale ci starsi doświadczeni wciąż są poszukiwani, bo nie trzeba w nich inwestować i czekać, aż się czegoś nauczą. Toteż ci emeryci, mimo że otrzymują świadczenie z ZUS-u, mogą dorabiać bez obaw, że ubezpieczyciel zmniejszy im świadczenie.

Z ograniczeniami i bez

Co innego ci, którzy są na wcześniejszej emeryturze lub na rencie. Ograniczenia dotyczą kobiet, które nie ukończyły jeszcze 60. roku życia i mężczyzn do 65. roku życia.

Ale nie zmniejsza się ani nie zawiesza - w razie osiągania przychodu - takich świadczeń:

- renty inwalidy wojennego i rent rodzinnych po tym inwalidzie,

- renty inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i rent rodzinnych po tym inwalidzie.

Uwaga!

Limit jest ustalany inaczej dla osób pobierających rentę socjalną. Wynosi on 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, a jego przekroczenie powoduje zawieszenie wypłaty renty socjalnej.

KTO MOŻE DORABIAĆ BEZ OGRANICZEŃ
Bez względu na wysokość osiąganego przychodu, a więc dowolnie dużo, mogą dorabiać:

- emeryci, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni)
- emeryci i renciści otrzymujący honoraria z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, niezależnie od tego, w jakim są wieku
- osoby pobierające:
rentę inwalidy wojennego
rentę inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy ma związek ze służbą wojskową
rentę rodzinną, przysługującą po osobie uprawnionej do wymienionych świadczeń, której śmierć nastąpiła w związku ze służbą wojskową

KTO MUSI SIĘ LICZYĆ Z OGRANICZENIAMI
Jeśli emeryt lub rencista osiąga przychód z tytułu działalności objętej obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, zawieszeniu lub zmniejszeniu podlegają:

- emerytura przysługująca osobie, która nie ukończyła 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna),
- renta z tytułu niezdolności do pracy,
- renta rodzinna, do której uprawniona jest jedna osoba,
- część renty rodzinnej, do której uprawniona jest osoba osiągająca przychód,
- renta inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową, oraz renta rodzinna po tym inwalidzie,
- renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, zaistniałym przed 1 stycznia 2003 r., wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy bądź chorobą zawodową.

Uwaga!
Jednym z czynników, które wpływają na zmniejszenie bądź zawieszenie świadczeń, jest rodzaj zarobku, jaki otrzymuje emeryt.

30.11 - do tego dnia obowiązują podane przez nas kwoty ograniczeń. Od 1 września do 30 listopada 2010 r. ta kwota jest liczona od przeciętnej płacy w II kwartale br.


Ważne! Kiedy zmieniają się progi płacowe

Osoby na wcześniejszej emeryturze lub na rencie, podejmujące dodatkową pracę, muszą pamiętać, że wysokość kwot granicznych, powyżej których ich emerytury i renty są zmniejszane lub zawieszane, wiąże się z przeciętnym wynagrodzeniem w poprzednim kwartale, ogłaszanym przez prezesa GUS-u.

Kwoty te nie są stałe, lecz zmieniają się cztery razy w roku i obowiązują:

- od początku grudnia do końca lutego,

- od marca do końca maja,

- od początku czerwca do końca sierpnia,

- od początku września do końca listopada.

Ekspert: O czym należy pamiętać
Beata Kopczyńska,
rzeczniczka oddziału ZUS w Rybniku

Wcześniejsza emerytura - przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego - jest przywilejem, toteż nie wolno zapominać, że otrzymując to świadczenie, nie wolno zarabiać bez ograniczeń. Jeśli ktoś, będąc na emeryturze lub rencie, podejmuje pracę, musi się liczyć z tym, że przywilej ten może w całości lub w części utracić.

Limity, o których jest tu mowa, czyli owe 70 i 130 procent przeciętnego wynagrodzenia, które mogą wpływać na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia, nie obowiązują, gdy mamy do czynienia z przychodami z darowizn, zapomogami, umowami o dzieło (sprzedaż praw autorskich i patentowych) oraz przychodami z tytułu wynajęcia lub dzierżawy nieruchomości.

Nasi klienci często zadają pytanie: skąd ZUS wie, że ktoś podjął pracę i zarabia? Otóż w każdym przypadku dorabiające osoby mają obowiązek zgłoszenia do ZUS-u faktu podjęcia działalności zarobkowej. Należy pamiętać, że każdy, kto dorabia na emeryturze, podlega zgłoszeniom do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego i z tego tytułu opłaca składki. Obowiązują je takie same zasady, jak wszystkie osoby osiągające przychody; nie ma znaczenia, czy na wcześniejszej emeryturze, czy po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego.

Emeryt pracujący tylko na podstawie umowy-zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i zdrowotnemu - dobrowolnie - chorobowemu. Musi być też opłacana składka na ubezpieczenie wypadkowe. Trzeba też pamiętać, że emeryt lub rencista mają obowiązek poinformować ZUS o kwotach pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także kwotach świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Uwaga! Co jest zarobkiem, a co nie
Jednym z czynników, które wpływają na zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń, jest rodzaj zarobku. Dlatego musisz wiedzieć co jest zarobkiem, a co nim nie jest.

Na zawieszenie emerytury lub renty, a także na zmniejszenie ich wysokości, wpływa przychód z tytułu wykonywania działalności, podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Jest to:

- praca wykonywana w ramach stosunku pracy (na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru)

- praca nakładcza

- praca wykonywana na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej, umowy o świadczenie usług, do której - zgodnie z kodeksem cywilnym - stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także współpraca przy wykonywaniu tych umów

- praca wykonywana na podstawie umowy o dzieło, jeżeli umowę taką emeryt lub rencista zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeśli na rzecz tego pracodawcy wykonuje pracę w ramach umowy zawartej z innym podmiotem

- prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpraca przy jej wykonywaniu

- praca wykonywana w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych

odpłatne pełnienie służby w wojsku, policji, straży pożarnej i innych służbach mundurowych

- odpłatne świadczenie pracy na podstawie skierowania do pracy, w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz pobieranie stypendium sportowego.

Pamiętaj! To są graniczne kwoty
Kwoty dochodu, które obowiązują od 1 września do 30 listopada 2010 r. polskich dorabiających emerytów, którzy nie ukończyli 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) oraz rencistów:

- przychód, który nie zmniejsza świadczenia wynosi do 2.238,50 zł

Jest to równowartość 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

- przychód, który zmniejsza świadczenie wynosi powyżej 2.238,50 zł do 4.157,30 zł

Jest to od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

- przychód, który zawiesza wypłatę świadczenia wynosi powyżej 4.157,30 zł

To kwota powyżej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

Podstawa prawa:

- ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r., nr 39, poz. 353, z późn. zm.)

- komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 18 sierpnia 2010 roku w sprawie kwoty przychodu, odpowiadającej 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2010 r. ogłoszonego do celów emerytalnych (Monitor Polski nr 60, poz. 791).

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto