Kłody pod nogi

Ludziom niepełnisprawnym częstokroć nie tylko trudno odnaleźć się w społeczeństwie z powodu barier architektonicznych i niechęci ,normalnych". Czują się gorsi także na rynku pracy. Najmniejsze możliwości zarówno edukacji jak i znalezienia zatrudnienia mają osoby upośledzone umysłowo. W mieście są trzy Zespoły Szkół Ogólnokształcących Specjalnych kształcące na poziomie podstawowym i gimnazjalnym. W dwóch, obok dzieci z upośledzeniem lekkim i umiarkowanym, w klasach życia uczą się te z upośledzeniem głębokim. Jedyny w Gliwicach Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych przy ul. Dolnej Wsi nie ma oddziału dla tych ostatnich. W szkole na ,wojtuli" można zdobyć kilka atrakcyjnych zawodów. Dyrektor Anna Kopczyk-Surówka planowała zwiększyć w tym roku liczbę oddziałów w SPZ dla młodzieży z upośledzeniem umiarkowamym. Okazało się, że... brak chętnych!

- Szkoda mi tych dzieci, które być może z winy rodziców zostały w domu - mówi Anna Surówka. - Miejsca wciąż czekają.

Na co mogą liczyć poszukujący pracy absolwenci tych szkół? W gliwickim magistracie, jako jedynym w regionie, stworzono specjalne stanowisko ,konsultanta ds. osób niepełnosprawnych", jednak pomoc ogranicza się do wręczenia petentowi listy zakładów zatrudniających osoby niepełnosprawne. Dopiero pod koniec września, po naszej interwencji usunięto z niej trzy firmy, o których równo rok temu pisaliśmy, że są w stanie likwidacji, czy nie zatrudniają już od kilku lat niepełnosprawnych!

Większość zakładów nie chce osób upośledzonych umysłowo.

- U nas trzeba myśleć! - słyszymy w firmie handlowej.

- Zatrudniamy takie osoby, ale proszę o tym nie pisać, bo to dla nas antyreklama - zastrzegają w innej.

Zdarzają się wyjątki. W ,Interiorze" i ,Meganie" usłyszeliśmy, że są to osoby solidne i bardziej obowiązkowe od innych. W firmach tych wykonują prace porządkowe i drobne naprawy.

- Wszystko zależy od podejścia pracodawcy - mówi Tomasz Podolski, prezes firmy ,Gobe", produkującej między innymi biżuterię.- Od wielu lat pracuję z niepełnosprawnymi. Wymagają może większej uwagi i często opieki zdrowej osoby. Ale ja nie jestem nastawiony jedynie na zysk.

Pracodawcy i niepełnosprawni skarżą się na nieznajomość najnowszych przepisów, niekompetencje urzędników i zbywanie petentów, nawet w samym PFRON. Według nich jedynym z nielicznych, pozytywnych wyjątków jest Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach.

Ilość miejsc pracy dla niepełnosprawnych systematycznie spada. Niestety, przy ogólnym wzroście bezrobocia jest to nieuniknione. Jest jednak ,zielone światło w tunelu", przynajmniej dla młodych.

- Od stycznia startujemy z programem ,Junior". Pracodawcy, którzy zatrudnią tegorocznych absolwentów z grupą inwalidzką w ramach programu ,Pierwsza praca", otrzymają pomoc z PUP i PFRON. Mamy już pierwsze oferty - mówi Aleksandra Pasiek z PUP w Gliwicach. - Lista zarejestrowanych u nas młodych ludzi jest krótka. Do 20 listopada mamy ją przesłać, wraz z programem, do PFRON, więc nadal czekamy na zgłoszenia! Jedyną przeszkodą uczestnictwa w programie jest osiąganie przez zainteresowanego dochodu, np. z tytułu renty.

Zaledwie przed kilkoma dniami jeden z absolwentów, po długim i bezowocnym poszukiwaniu możliwości zatrudnienia w zakładach z otrzymanej w urzędzie miejskim, stałej listy, wrócił tam, by usłyszeć, że innych ofert nie ma. Szczęśliwy przypadek zaprowadził go na pierwsze piętro Urzędu Pracy. Ilu młodych ludzi nie wie nadal, że czeka na nich praca?

- Czy mają państwo jakieś propozycje dla tegorocznych absolwentów? - zapytaliśmy telefonicznie konsultanta ds. niepełnosprawnych. - Niestety, mamy tylko listę zakładów, ale w większości już nie przyjmują - odparł uprzejmie miły głos.