Kopalnia Saturn w Czeladzi ma być niczym zabrzańskie Guido. Nowoczesna, multimedialna wystawa, będzie kosztować około 9-10 mln zł

W cechowni byłej kopalni Saturn w Czeladzi zagości wyjątkowa górnicza wystawa

Dwuletnia przebudowa i modernizacja, dzięki której cechownia zyskała właśnie swoje drugie życie, mogąc przez kolejne dziesięciolecia służyć czeladzianom i mieszkańcom całego województwa śląskiego zakończyła się w 2023 roku. Początkowo miasto planowało, że być może wystawę uda się przygotować jeszcze w minionym roku, ale ostatecznie te plany zostały przeniesione na najbliższe miesiące.

Więcej zdjęć ZOBACZ TUTAJ

We wnętrzach całkowicie wyremontowanej i przebudowanej cechowni byłej kopalni Saturn powstało Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego. W najbliższych miesiącach wypełni się eksponatami i multimedialnymi atrakcjami, prezentującymi górnicze tradycje w Zagłębiu Dąbrowskim. Nowa wystawa będzie drugim etapem projektu pod nazwą Postindustrialne Centrum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego.

Projekt, dzięki swojemu ponadlokalnemu charakterowi i oryginalności, uzyskał w unijnym konkursie wysokie oceny i wysokie dofinansowanie. Dofinansowanie w wysokości ponad 30 mln zł dotyczyło pierwszego etapu projektu, czyli rewitalizacji siedziby przyszłego muzeum, cechowni byłej kopalni Saturn.

- Drugi etap realizacji tego projektu, to stworzenie nowoczesnej, oryginalnej, ponadczasowej, interaktywnej wystawy przedstawiającej historię powstania węgla i przemysłu górniczego na terenie całego Zagłębia, ze szczególnym uwzględnieniem naszego miasta. I realizacja tego etapu rozpoczęła się niemal równolegle do procesu rewitalizacji cechowni – informuje Zbigniew Szaleniec, burmistrz Czeladzi.

Przyszły gospodarz i pomysłodawca stworzenia na bazie byłej cechowni kopalni Saturn, Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego, Muzeum Saturn, już dwa lata temu zleciło, najpierw wykonanie koncepcji wystawy a po jej akceptacji, także wykonanie projektu technicznego tego nietypowego zadania. I od kilku miesięcy dysponujemy pełną dokumentacją wystawy. Niestety brak możliwości sfinansowania tego dzieła w ubiegłym roku spowodował, że realizację tego zadania przesunęliśmy na ten rok – dodaje.

W styczniu tego roku ogłoszony zostanie przetarg na wyłonienie firmy, która będzie realizowała wykonanie wystawy, Jej koszt wyniesie prawdopodobnie około 9-10 mln zł.

Co zobaczymy na wystawie w muzeum górniczym w Czeladzi?

Nowa wystawa w większości w multimedialny sposób zaprezentuje historię zagłębiowskiego górnictwa oraz przybliży pracę górników na dole kopalni. Powstanie też film, zarówno dla dorosłych, przy udziale aktorów związanych z Czeladzią i regionem, jak i kreskówka dla dzieci.

- Oczywiście oba filmy nawiązywać będą do funkcjonowania kopalni i ciężkiej, niebezpiecznej pracy górników po ziemią. Filmy prezentowane będą w ramach zwiedzania wystawy. Powstanie też w muzeum bawialnia dla dzieci, która podobnie jak plac zabaw na zewnątrz, nawiązywać będzie do obiektów kopalnianych – podkreśla Zbigniew Szaleniec.

W muzeum znajdą się też makiety czeladzkich kopalń. Jedna z nich, pokazująca kopalnię Czeladź, już jest gotowa i prezentowana. Przyszła makieta Kopalni Saturn ma natomiast pokazać zarówno powierzchnię kopalni, jak i podziemne chodniki.

We wnętrzach cechowni jest również w pełni wyposażona kuchnia, która po okresie trwałości projektu, pozwoli stworzyć na terenie muzeum restaurację. Tak, by odwiedzający muzeum i inne obiekty po byłej kopalni Saturn, mogli się tam posilić.

- Kolejnym etapem rozbudowy muzeum będą zabytkowe obiekty szybowe wraz z maszynami wyciągowymi. Aktualnie przygotowujemy się do zlecenia projektów rewitalizacji zabytkowych szybów i maszyn wyciągowych, by wnioskować o fundusze unijne na ich remonty. Kiedy zrealizujemy do końca nasze plany, będzie to drugie w województwie, po zabrzańskim Guido, a pierwsze w Zagłębiu muzeum górnictwa, które zachowało oryginalne zabudowania całej powierzchni kopalni. Dzięki temu przypominać będzie ponad stuletnią historię zagłębiowskiego górnictwa węglowego, które rozwinęło do obecnego poziomu nasz subregion – mówi burmistrz Czeladzi.

Jak dodaje, będzie to więc niezwykle muzeum, którego atrakcyjność będzie rosła wraz z nieuchronnym zanikaniem górnictwa w naszym województwie i kraju.

- Przykłady rosnącej atrakcyjności takich obiektów pokazują bowiem podobne muzea we Francji, Belgi czy w Niemczech, gdzie kopalń od dawna już nie ma a zainteresowanie górniczą przeszłością i pracą górników jest ogromne. Tamtejsze górnicze muzea rocznie odwiedzają tysiące ludzi. Jestem przekonany, że podobnie będzie u nas. Tym bardziej, że nasze muzeum będzie przypominać naszą górniczą przeszłość na bazie oryginalnych górniczych obiektów, ale i w supernowoczesny sposób. Liczę, że nie tylko turyści z innych stron Polski, ale także mieszkańcy naszej aglomeracji, a szczególnie młodzież szkolna wraz z nauczycielami, chętnie będą odwiedzać nasze muzeum – przyznaje Zbigniew Szaleniec.

Kopalnia Saturn i jej budynki służą dziś znów z powodzeniem mieszkańcom

Przebudowa czeladzkiej cechowni to była największa w historii miasta rewitalizacja poprzemysłowego obiektu. Wcześniej na terenie byłej kopalni Saturn wyremontowane zostały już inne obiekty. To m.in. budynek byłych warsztatów elektrycznych oraz transformatorów, gdzie swoją siedzibę znalazło od 2019 roku Centrum Usług Społecznościowych i Aktywności Lokalnej, a od lat na wystawy, recitale, warsztaty zaprasza Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia. W tym roku rozpocznie się także przebudowa budynku byłych warsztatów mechanicznych na krytą pływalnię, która również będzie miała swój niepowtarzalny klimat.

W odnowionej cechowni ciekawostką jest wieża zegarowa, która będzie udostępniona dla zwiedzających Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego. By się na nią dostać trzeba będzie pokonać prawie 100 schodów. Na szczycie przez przezroczyste tarcze zegarów będzie można obejrzeć panoramę miasta z każdej strony świata. Wieża jest zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz podświetlona.

Oprócz Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego w zrewitalizowanym obiekcie znalazł swoje miejsce m.in. oddział Miejskiej Biblioteki Publicznej, a w zasadzie nowoczesna mediateka, która obsługuje całe Zarzecze. Mieści się w dobudowanym obiekcie, który ma wygląd czarnej, ogromnej bryły.

W budynku byłej kopalnianej cechowni powstanie wspomniane Postindustrialne Centrum Dziedzictwa Górnictwa Węglowego w Zagłębiu. Sali muzealnej towarzyszyć mają pracownie dla pracujących tam muzealników. Nad głównym pomieszczeniem muzealnym zawisła natomiast sala konferencyjna na około 150 miejsc.

Zmieniło się także otoczenie cechowni, pojawiły się ławki, zieleń, dodatkowe miejsca parkingowe a jedną z unikatowych atrakcji dla najmłodszych jest plac zabaw w postaci górniczej kopalni, wraz z wieżą wyciągową. Inwestycja kosztowała ponad 49 mln zł, z czego dofinansowanie z UE wyniosło ponad 31 mln zł, pieniądze z rządowych programów 4 mln zł, a wkład własny miasta to ponad 14,9 mln zł.