Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Noc Kryształowa. 78 lat temu zapłonęły synagogi

MAKI
Synagoga w Bytomiu znajdowała się przy pl. Grunwaldzkim 8 (dawna Fryderyk Wilhelm Ring). Została wybudowana w latach 1867-1869 r. na miejscu wcześniejszej bożnicy z 1809 r., która została rozebrana. została wybudowana w stylu mauretańskim, wzorowana była na wcześniej wybudowanej synagodze w Budapeszcie projektowanej przez Ludwika von Frostera. Obecnie jest tu skwer przy placu Grunwaldzkim z tablicą pamiątkową.
Synagoga w Bytomiu znajdowała się przy pl. Grunwaldzkim 8 (dawna Fryderyk Wilhelm Ring). Została wybudowana w latach 1867-1869 r. na miejscu wcześniejszej bożnicy z 1809 r., która została rozebrana. została wybudowana w stylu mauretańskim, wzorowana była na wcześniej wybudowanej synagodze w Budapeszcie projektowanej przez Ludwika von Frostera. Obecnie jest tu skwer przy placu Grunwaldzkim z tablicą pamiątkową.
Nocą z 9 na 10 listopada 1938 roku na terenie dawnej Rzeszy zapłonęły synagogi. Tragiczne wydarzenia, które były jednym z akordów prześladowania Żydów, nie ominęły terenów, na których dziś mieszkamy. Nazistowska machina zaczęła się rozpędzać...

Po większości najbardziej okazałych budowli, które przypominałyby o żydowskich mieszkańcach Śląska, nie pozostał nawet ślad - co najwyżej pamiątkowe tablice. Jest jednak trwały ślad pamięci pozostał.

W Gliwicach, Mikołowie, Chorzowie, Zabrzu, Bytomiu, Rudzie Śląskiej, Katowicach, Mikołowie... W Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach można jeszcze do niedzieli oglądać wystawę, poświęconą reakcjom na to wydarzenie.

Większość tych wyjątkowych budowli (mikołowską wysadzono po wojnie) zniknęła z powierzchni, została spalona podczas Nocy Kryształowej w 1938 roku. To było preludium do wielkiej zagłady Żydów. Nocą z 9 na 10 listopada w płomieniach stanęła wówczas m.in. synagoga gliwicka, jedna z największych na Górnym Śląsku. Naprzeciw miejsca, gdzie stała, jest dziś tablica pamiątkowa. Są jednak i miejsca zapomniane.

Tylko na terenie Rejencji Opolskiej powstałej w 1815 r. znajdowało się 15 miast (m.in. Opole, Nysa, Bytom, Zabrze, Gliwice, Prudnik, Pyskowice, Strzelce Opolskie, Wielowieś, Toszek) będących powiatami ziemskimi, w których w każdym z nich znajdowała się co najmniej jedna okazała synagoga oraz jeden lub dwa cmentarze wyznaniowe. Statystycznie w 1935 r. zamieszkiwało na terenie Górnego Śląska ponad 10 tys. Żydów. Stanowili oni około od 1 do 3 proc. populacji w danej miejscowości - podaje Dariusz Walerjański.

Największe skupiska Żydów znajdowały się w trzech miejscowościach Bytomiu, Gliwicach i Zabrzu.

Przebieg Nocy Kryształowej na tym terenie odbywał się według schematu jak w innych miastach należących do Rzeszy. Po latach historycy ocenili to wydarzenie jako noc hańby dla narodu niemieckiego.

Jak pisze zabrzański historyk Dariusz Walerjański w artykule "Dzień Tłuczonego Szkła", który ukazał się także na łamach "Dziennika Zachodniego", pogrom był tak sterowany, aby opinia publiczna widziała, że to jest gniew ludu wobec złych Żydów. Ulice pokryły się potłuczonym kryształowym szkłem z wystaw, potłuczonymi talerzami, zniszczonymi meblami. Gapiów bojówkarze zachęcali do wzięcia udziału w pogromie, do obrzucania Żydów obelgami, opluwania, obrzucania jajami.

Na ulicach pojawiali się wystraszeni Żydzi często w koszulach nocnych. Niestety, jak pisze Walerjański, odwaga i zachęcanie do pogromu w niektórych miejscach doprowadziło do zabójstw Żydów, topienia ich w rzekach, ciężkich pobić. Zdarzały się także przypadki zmuszania Żydów do czytania „Mein Kampf”. Widząc, co się dzieje, niektórzy z Żydów popełniali samobójstwa. W niektórych miastach spędzano Żydów przed płonącą synagogę, aby patrzyli jak pali się ich świątynia.

Widząc, co się dzieje, niektórzy z Żydów popełniali samobójstwa. W niektórych miastach spędzano Żydów przed płonącą synagogę, aby patrzyli jak pali się ich świątynia.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gliwice.naszemiasto.pl Nasze Miasto