Opel Gliwice. 20 lat temu miasto podpisało umowę z GM [ZDJĘCIA]

Sala w gliwickim ratuszu, 6 maja 2016 roku. Dokładnie w tym miejscu, dokładnie 20 lat wcześniej podpisana została chyba najważniejsza umowa we współczesnej historii miasta. Przedstawiciele władz Gliwic, rządu oraz koncernu General Motors zdecydowały, że to właśnie tu powstanie nowa fabryka Opla. To było wydarzenie o olbrzymim znaczeniu nie tylko dla Gliwic. Najlepiej świadczyć o tym fakt, że 2 października 1996 roku pierwsze łopaty na placu budowy wbijali m.in. prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski oraz Minister Spraw Zagranicznych Niemiec Klaus Kinkel. Dwie z ośmiu takich łopat mogliśmy zresztą obejrzeć z bliska podczas piątkowej uroczystości 20-lecia zawarcia tej umowy.

Opel Gliwice. 20 lat temu miasto podpisało umowę z GM

Prezydent Gliwic, Zygmunt Frankiewicz, przekonywał, że po dwóch dekadach można stwierdzić, że decyzja o wybudowaniu fabryki Opla właśnie w Gliwicach odmieniła miasto.

- To była lokomotywa rozwoju. Bez tej umowy nie byłoby nie tylko fabryki Opla, ale prawdopodobnie też całej gliwickiej strefy ekonomicznej. A z pewnością nie rozwinęłaby się ona w takim stopni, gdyby pozostali inwestorzy nie zobaczyli, że budują u nas tacy giganci jak GM. Dziś strefa w Gliwicach to 67 firm, 5 parków technologicznych, 19 tys. miejsc pracy i 8,3 mld zł inwestycji - mówi Zygmunt Frankiewicz.

Na dowód tego, że budowa fabryki General Motors Manufacturing Poland zapoczątkowała rozwój Gliwic po przemianie ustrojowej, miasto przytacza twarde liczby Głównego Urzędu Statystycznego. W 1995 roku dochód budżetu na 1 mieszkańca wynosił tu 652 zł. To stawiało miasto w niemal najgorszej pozycji wśród miast aglomeracji. Lepszymi wynikami mogły się pochwalić chociażby Świętochłowice (708 zł), Zabrze (763 zł) czy Bytom (700 zł). Po dwóch dekadach ten sam współczynnik wynosi w Gliwicach 7 098 zł i to plasuje je na pierwszym miejscu w województwie. Średnie zarobki w mieście to 4 483 zł co stawia Gliwice na 4 miejscu w Polsce po Warszawie, Katowicach i Gdańsku. Do tego jeden z najniższych w woj. współczynników bezrobocia (5,06 proc.), największy w woj. budżet (1,3 mld zł), rozwijające się w Nowych Gliwicach i Politechnice Śląskiej zagłębie nowych technologii, sieć dróg. Władze miasta przekonują, że tego wszystkiego nie byłoby bez strefy i fabryki Opla.

Ale również przedstawiciele GM twierdzą, że na współpracy z Gliwicami zyskali.

- Gdy spojrzeć na wszystkie, nie tylko wymierne czynniki, jak np. atmosfera pracy, pomoc w ciągłym rozwijaniu się, to wszystko się tu bilansuje i obie strony mogą być zadowolone. Musimy wiedzieć, że gliwicka fabryka planowana była na 10, może 15 lat. Dziś gdy spytacie w GM czy fabryka w Gliwicach powinna zostać zamknięta, to ludzie wybuchną śmiechem. To zakład, który ma w całej Europie największe szanse na długie życie. I to właśnie m.in. dzięki tak dobremu zrozumieniu ze strony władz miasta. Zmieniały się rządy, politycy na różnych szczeblach władzy, ale współpraca GM z Gliwicami zawsze przebiegała gładko - mówi Andrzej Korpak, dyrektor GMMP.

Uroczystość 20-lecia podpisania tej ważnej umowy była okazją do podziękowania zaangażowanym wówczas w sprawę politykom. Wśród nich byli m.in. obecni na sali Klemens Ścierski, ówczesny minister przemysłu i handlu, były wicepremier Jerzy Steinhoff, były wiceminister skarbu Tadeusz Soroka czy były minister przemysłu i handlu Andrzej Lipko. Podziękowania jak najbardziej na miejscu, bo historia powstania fabryki w Gliwicach do łatwych nie należała i wymagała od Gliwic ogromnej pracy.

O lokalizację dla nowej fabryki GM ubiegało się wówczas 70 miejscowości. Każda miała swoje argumenty, którymi kusiła inwestora. W tym wyścigu trzeba było dać z siebie wszystko.

- Mało który samorząd wziął na siebie kiedykolwiek taką odpowiedzialność, jak wówczas Gliwice odpowiadając za szereg różnych podmiotów, nawet Skarb Państwa. Ze strony miasta w rozmowach i przygotowaniu oferty udział brało nawet do 70 osób - wspominał Andrzej Karasiński, sekretarz Gliwic.

Wysiłek się opłacił. W październiku rozpoczęła się budowa, ale tempo przygotowania tej inwestycji, a nawet chronologia działań to z dzisiejszej perspektywy szaleństwo. Oferta powstawała w ekspresowym tempie kilku tygodni, zaś pozwolenie na budowę wydano w grudniu 1996, a więc... dwa miesiące po wbiciu pierwszych łopat. To jednak tu GM zdecydował się na stworzenie fabryki wartej 500 mln marek. Zakład powstał w ciągu 27 miesięcy.

Dzisiaj fabryka GMMP produkuje 40 samochodów na godzinę. W ubiegłym roku z jej taśm zjechał 2-milionowy samochód. Zakład zatrudnia ok. 4 tys. osób i jako jedyny produkuje i produkował wszystkie modele astry. Gliwicka fabryka jest jedyną na świecie produkującą astry IV generacji (OPC, GTC, hatchback i sedan), najnowszą astrę V (samochód roku 2016) oraz cabriolety cascada: opel w wersji europejskiej i buick na rynek amerykański.