ŚKUP – awaria systemu nie została usunięta, jej przyczyną był atak hakerski! Naprawa potrwa co najmniej kilka dni

AKTUALIZACJA (09 lutego, godz. 17.40)

Jak poinformował Łukasz Zych, rzecznik prasowy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, przyczyną awarii była zewnętrzna, celowa ingerencja osób trzecich. Dodaje, że o cyberataku powiadomione zostały odpowiednie służby.

- Nic nie wskazuje na to, aby dane pasażerów zostały w jakikolwiek sposób naruszone lub zagrożone. System, który uległ atakowi hakerskiemu, nie przechowuje tego typu zasobów informacji. Bezpieczne są również pieniądze zgromadzone w elektronicznej portmonetce kart ŚKUP – po przywróceniu systemu, będą dostępne dla pasażerów – zapewnia rzecznik GZM.

Łukasz Zych podkreśla, że obecnie priorytetem jest przywrócenie systemu z kopii zapasowych, które są codzienne tworzone. Wyjaśnia, że odtworzenie uszkodzonego systemu wymaga czasochłonnych prac, których celem jest utworzenie nowej, bezpiecznej infrastruktury informatycznej. Właśnie z tego powodu usunięcie awarii może potrwać kilka dni.

- Atak został zgłoszony policji. Powiadomiliśmy również służby związane z bezpieczeństwem internetu oraz ochroną danych osobowych - NASK oraz Urząd Ochrony Danych Osobowych. W działania zaangażowana zostanie także zewnętrzna firma wyspecjalizowana w zakresie bezpieczeństwa systemów informatycznych – informuje rzecznik.

Specjaliści zbiorą materiał dowodowy i przeanalizują okoliczności, w jakich doszło do ataku. Ich zadaniem będzie również wypracowanie rekomendacji dotyczących bezpieczeństwa systemu.

Nowe informacje na temat zakupu biletów w czasie awarii opublikował Zarząd Transportu Metropolitalnego na swojej stronie internetowej.

- Bilety znajdujące się na karcie ŚKUP, np. wieloprzejazdowe i jednorazowe, których nie można w dobie awarii skasować, nie mogą być tymczasowo wykorzystywane. W związku z tym podróżni muszą korzystać z innych rodzajów biletów. Pasażerowie, którzy posiadają na swojej karcie ŚKUP bilety wieloprzejazdowe, a w wyniku awarii muszę kupować drożej wychodzące bilety jednorazowe, będą mogli ubiegać się o zwrot różnicy w kosztach – czytamy w komunikacie ZTM.

Komplet informacji w kwestii kupna biletów jest dostępny na stronie metropoliaztm.pl.

WCZEŚNIEJ PISALIŚMY

Jak pokazuje praktyka, pomimo awarii część kasowników w autobusach działa. Tę informację potwierdza Łukasz Zych, rzecznik prasowy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Przyznaje, że faktycznie niektóre urządzenia mogą działać prawidłowo, ale podkreśla, że awaria nie została usunięta i trwają prace nad naprawą systemu.

Zanim ŚKUP wróci do sprawności, pasażerowie powinni zaopatrzyć się w bilety papierowe. Te są dostępne u kierowców, w kioskach i Punktach Obsługi Pasażerów. Można je również nabyć w 12 automatach solarnych. Pełną listę urządzeń można znaleźć na stronie internetowej metropoliagzm.pl (biletomaty solarne są oznaczone gwiazdką). Zarząd Transportu Metropolitalnego poleca również, by korzystać z zewnętrznych aplikacji mobilnych, które działają prawidłowo.

Zarząd Transportu Metropolitalnego wyjaśnia, że bilety papierowe można kasować w tradycyjnych kasownikach w autobusach. Sytuacja w tramwajach jest nieco bardziej skomplikowana. W pojazdach awaryjnie montowane są kasowniki starego typu, które oznaczą skasowanie biletu poprzez przedziurkowanie go. Jak informuje ZTM w komunikacie, by poprawnie skasować bilet pasażer powinien mieć przy sobie… długopis.

- Pasażer powinien na odwrocie biletu zapisać datę i godzinę rozpoczęcia podróży, co będzie równoznaczne ze skasowaniem biletu – czytamy w komunikacie ZTM.

Pasażerowie pytani o ŚKUP i awarię, nie zostawiają na systemie suchej nitki.

- Szkoda gadać, mam pieniądze na karcie i mam drugi raz płacić za przejazd? – żali się pan Krzysztof, pasażer z Rudy Śląskiej.

Wtóruje mu żona.

- Rzadko jeździmy autobusami, na kartach mamy po 20-30 zł doładowania i teraz mamy kolejne pieniądze wydawać na bilet? A z jakiej racji? A co w sytuacji, gdy nie mam przy sobie gotówki, żeby kupić bilet u kierowcy? – pyta zdenerwowana kobieta.

Słowem wyjaśnienia, karta ŚKUP, oprócz kodowania określonych rodzajów biletów, ma możliwość przelania na nią środków pieniężnych. W takiej sytuacji, po wejściu do pojazdu komunikacji miejskiej, system pobiera z wirtualnego portfela określoną kwotę.

- W sytuacji, gdy system jest niesprawny i nie można zakupić biletu, pasażerowie nie będą obciążani karami – uspokaja Zarząd Transportu Metropolitalnego.

Jak się okazuje, doraźne rozwiązania wprowadzane przez ZTM i zapewnienia o braku kar nie wszystkich przekonują. Do grona sceptyków należy Marcin Krupa, prezydent Katowic. We wpisie w mediach społecznościowych poinformował, że wystąpił do GZM o wprowadzenie bezpłatnej komunikacji publicznej do czasu usunięcia awarii. Prezydent Katowic dodaje, że jego zdaniem koszty zapewnienia bezpłatnej komunikacji powinny pozostać po stronie organizatora transportu.

- Otrzymałem wiele głosów od mieszkańców, którzy skarżą się na sytuację panującą w komunikacji miejskiej. Awaria ta wpływa na codzienne życie mieszkańców, którzy spóźniają się do pracy, szkoły, lekarza, a także ponoszą dodatkowe koszty w związku z koniecznością zakupu dodatkowych biletów – pisze Marcin Krupa.

Prezydent Katowic dodaje, że obecna sytuacja odbija się negatywnie wpływa na wspólnych, szeroko zakrojonych działaniach mających na celu promowanie transportu miejskiego.

- Katowice w ostatnich latach kosztem ponad 200 mln zł wybudowały cztery centra przesiadkowe, w ostatnich latach zakupiły 100 nowych autobusów, budują nowa linię tramwajową, także prowadzą szereg działań zachęcających mieszkańców do zmiany nawyków i częstszego korzystania z komunikacji miejskiej – wylicza Marcin Krupa.

Podkreśla, że awaria systemu ŚKUP skutkująca ograniczeniami dla pasażerów, którzy są zmuszeni, by płacić podwójnie za bilet, niweczy wcześniejsze działania i prowadzi do chaosu informacyjnego.

Na ten apel odpowiedział Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

- Awaria systemu ŚKUP jest ostatnią rzeczą której byśmy sobie życzyli. Zarząd Transportu Metropolitalnego wraz z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią również wiele wysiłku włożył by promować transport publiczny – pisze Kazimierz Karolczak w komentarzu pod wpisem Marcina Krupy.

Podkreśla, że nie ma sytuacji, w której ktokolwiek byłby zmuszany do podwójnego kupowania biletów.

- Bilety miesięczne zapisane na karcie ŚKUP są przez nas honorowane, a zawieszone bilety wieloprzejazdowe będzie można wykorzystać w późniejszym terminie po usunięciu awarii – wyjaśnia przewodniczący.

Dodaje, że organizator transportu ZTM nie dysponuje własnymi pieniędzmi, tylko składkami gmin. Co za tym idzie, nie ma możliwości podjęcia z własnej inicjatywy decyzji o zwolnieniu pasażerów z opłat za przejazd.

- W trybie pilnym zapytamy gminy korzystające z usług ZTM o decyzje w powyższej sprawie – zapewnił Kazimierz Karolczak.

System Śląskiej Karty Usług Publicznych od pierwszych dni wprowadzenia nie miał zbyt dobrej opinii wśród pasażerów. Krytykowano jest zawodność, narzekano na skomplikowaną i nieintuicyjną obsługę. Łukasz Zych informuje, że ŚKUP w przeciągu kilku tygodni zostanie zastąpiony bardziej nowoczesnym systemem.

- Będzie to system oparty o aplikację mobilną. Będzie się nazywał „Transport GZM”, będzie systemem o wiele bardziej zaawansowanym, niż ŚKUP. Obecnie przygotowujemy się do wprowdzenia systemu, trwają ostatnie testy, trwają odbiory – mówi Łukasz Zych.

Rzecznik prasowy GZM dodaje, że ostateczna data uruchomienia „Transportu GZM” nie jest jeszcze znana. Łukasz Zych jednocześnie uspokaja – zmiana systemów będzie rozciągnięta w czasie, pasażerowie nie muszą się obawiać, że ich karta ŚKUP przestanie działać z dnia na dzień.

- Mało tego, jeżeli ktoś jest przyzwyczajony do swojej karty, będzie mógł dalej z niej korzystać w nowym systemie. Konieczne będzie jedynie wykonanie migracji konta do aplikacji „Transport GZM”. Gdy system zostanie uruchomiony, będziemy o tym szczegółowo informować.

Czy awaria przestarzałego systemu jest spowodowana faktem wprowadzania nowego rozwiązania i tym, że wsparcie dla ŚKUP powoli się kończy? Możemy się jedynie domyślać.