Z historią w tle, otulone bluszczem, symboliczne. Odwiedzamy groby na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach. ZDJĘCIA

Cmentarz - to wyjątkowe, bardzo intymne miejsce. Dla niektórych pełne bólu i cierpienia, inni znajdują tu wyciszenie i ukojenie. Odwiedziliśmy jedną z największych nekropolii na terenie Gliwic w tym szczególnym czasie zadumy. Drzewa oraz grobowce otula niemal stuletni bluszcz i różaneczniki.

Wśród alejek wzrok przyciągają poszczególne pomniki. Wiele z nich kryje w sobie historię życia zmarłego czy przedstawia atrybuty z nim związane. Na Cmentarzu Centralnym spoczęła między innymi niespełna 20-letnia Kasia, która zginęła pod lawiną w Tatrach, 4-letnia Elżunia i Adaś, któremu nie dane było przeżyć nawet jednego dnia, powstańcy warszawscy, profesorowie i żołnierze Armii Krajowej oraz artyści, wśród nich artysta-malarz Wacław Masłowski.

Wędrując główną aleją cmentarza napotkamy zbiorowe mogiły więźniów KL Auschwitz, zamordowanych przez konwojentów SSmanów na pieszych trasach ewakuacyjnych między Rybnikiem a Raciborzem w styczniu 1945 roku. W ośmiu mogiłach zbiorowych pochowano kilkuset więźniów różnej narodowości, początkowo grzebanych w przypadkowych miejscach, gdzie polegli.

Dziś Cmentarz Centralny ulokowany jest w sercu naszego miasta i zna go każdy gliwiczanin. Jednak nie zawsze tak było. Kiedy w latach 20. ubiegłego wieku wzrosło zapotrzebowanie na usługi funeralne, nową nekropolię zaplanowano na zachodnich krańcach Gliwic przy Coselerstrasse (dziś ulica Kozielska).

Plan przygotował Karl Schabik, znakomity niemiecki architekt, radca budowlany i radny miasta Gliwice. Był on entuzjastą idei „miasta–ogrodu”, którą starał się realizować w Gliwicach. Budowę cmentarza rozpoczęto w 1924 roku, a zakończono w 1927. Początkowo cmentarz zajmował niespełna 19,5 ha, później stopniowo go powiększano.

Cmentarz Centralny zdobi po dziś dzień zasadzona w latach 20. roślinność, której bogactwo sprawia wrażenie odwiedzenia nie tylko nekropolii, ale też parku. Wzdłuż głównej osi biegnie szeroka aleja główna, od której odchodzą boczne. Regularną całość tworzy szachownicowy układ alejek i kwater. Piękne aleje utworzono przez świerki pospolite, brzozy brodawkowate, sosny wejmutki i lipy drobnolistne. Liczne są także krzewy żywotnika i różanecznika.