Samotny grobowiec pośród leśnej głuszy. To pamiątka po cmentarzu cholerycznym w Lesie Łabędzkim. ZDJĘCIA

Kiedy w latach 1831-1832 okoliczne tereny trawiła epidemia cholery, wybrano na miejsce pochówku zmarłych z jej przyczyny odizolowany od chat i domostw skraj Lasu Łabędzkiego. Co ciekawe, już wcześniej grzebano tu gliwicką ludność. Pole zarazy, jak zamiennie nazywano ten fragment zagajnika, zostało założone najpewniej w pierwszej połowie XVIII wieku. Osoby zmarłe w wyniku chorób zakaźnych były w tym miejscu grzebane już w okresie Wojny Trzydziestoletniej, a także podczas wybuchów następnych epidemii, między innymi duru brzusznego oraz czerwonki.

Aby powstrzymać rozprzestrzenianie się zarazy, zmarłych chowano w masowych mogiłach, jak najdalej siedzib ludzkich. Las był do tego idealnym miejscem. Cmentarzysko pochłonęło setki ciał. Z okresu epidemii cholery pochodził kamienny krzyż, ustawiony między pniami drzew, upamiętniający zmarłych, który pojawił się dzięki staraniom fundatora pomnika, hrabiego Welczka. Niestety, nie zachował się on w całości. Po dziś dzień można zobaczyć jedynie jego podstawę oraz tablicę pamiątkową. Krzyż kamienny zastąpiono metalowym.

Po II wojnie światowej w ramach akcji "odniemczania" z pomnika skuto napisy, gdyż zbyt jednoznacznie kojarzyły się one miejscowej ludności właśnie z językiem niemieckim. Zatarła się również data jego fundacji. W późniejszych latach pomnik odnowiono, jednak niezbyt starannie: wyryta data zawiera błąd w ostatniej cyfrze. Zamiast cyfry 8 powinien bowiem figurować grawer cyfry 2.

Mimo że do miejsca bardzo łatwo dotrzeć, niewielu gliwiczan o nim wie i zna historię, którą skrywa. Aby odnaleźć grobowiec wystarczy wejść do Lasu Łabędzkiego od strony garaży przy ulicy Księdza Norberta Bończyka i podążać główną ścieżką.