Architekci Gliwic. Książka pod redakcją prof. Magdaleny Żmudzińskiej-Nowak

Gliwice znalazły się na twórczej drodze wybitnych architektów. XI Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego to wyjątkowa okazja do spotkania z architekturą najwyższej próby i jej twórcami. Ruszymy ich śladem także za sprawą prof. Magdaleny Żmudzińskiej-Nowak i książki "Gliwice na ich drodze". Architekci Gliwic są jej bohaterami.


Tegoroczna edycja Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego wieńczy projekt "Gliwice na ich drodze" zrealizowany przez Muzeum w Gliwicach. Obejmował on cykl wykładów poświęconych ważnym dla Gliwic architektom i ich dziełom.

Na kanwie tych cieszących się dużym zainteresowaniem prelekcji muzeum wydało wzbogaconą unikalnym materiałem ikonograficznym książkę "Gliwice na ich drodze".
Publikacja po raz pierwszy zostanie zaprezentowana 22 września o godz. 16 podczas panelu dyskusyjnego "Nowoczesność a dobra kontynuacja". Odbędzie się on na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej (w budynku dawnego Kinoteatru "X"). W spotkaniu wezmą udział autorzy zamieszczonych w książce tekstów. Dodajmy, że spotkaniu będzie towarzyszyć ekspozycja, którą potem możemy obejrzeć także w formie plansz w plenerze, na gliwickim rynku.

Rozmawiamy z pomysłodawczynią projektu i redaktorką tej książki, z prof. Magdaleną-Żmudzińską-Nowak, profesorem Politechniki Śląskiej.


Książka "Gliwice na ich drodze" to rarytas. Pokazuje postaci wybitnych architektów, którzy odcisnęli piętno na wizerunku Gliwic. Ale ujmuje to zagadnienie z innej strony. Od strony ich projektów, ale i życia.

Rzeczywiście, mówimy o dorobku ich życia w różnych dziedzinach. Pokazujemy ich od strony działalności społecznej, ale także prywatnej. Niektórzy byli związani z Gliwicami przez wiele lat, jak Karl Schabik, który był miejskim radcą budowlanym (od 1919 do 1945 roku sprawował tę funkcję, i któremu miasto w znacznej mierze zawdzięcza swój obecny kształt - dop. red.), inni odcisnęli na nich piętno jak związani ze Śląskiem w ogóle berlińczycy Zillmanowie, którzy zaprojektowali kopalnię Gliwice (nadano jej obecnie nowe funkcje, jest inkubatorem nowych form przemysłu - przyp. red.). Ale także Giszowiec oraz Nikiszowiec, Elektrociepłownię Szombierki. Erich Mendelsohn- jego projektu jest w Gliwicach dom tekstylny Weichmanna - to pierwsza liga światowych architektów. Życiowe i zawodowe drogi bohaterów książki wiodły ich m.in. do Stanów Zjednoczonych (tam zmarł Mendelsohn), do Jerozolimy. Na przykład Karl Mayer, autor kościoła Chrystusa Króla w Gliwicach, wyjechał do Wiednia i zajął się polityką.
Warto to podkreślić, że są to postaci wybitne i ważne nie tylko dla Gliwic, regionu, ale także znane w świecie. Takie jest też przesłanie tej książki.



Spotykamy się zatem za sprawą książki z 13. wybitnymi ludźmi. Jak powstawały kolejne rozdziały?

Autorzy rozdziałów specjalizują się w poszczególnych postaciach. Na przykład Joanna Tofilska prowadziła ciekawe badania na temat Emila i Georga Zillmanów. Wybadała, że nie byli oni - jak to się pojawia w wielu publikacjach - braćmi, ale kuzynami.
 Odnalazła ich mieszkającą w Niemczech rodzinę, która nawet nie miała pojęcia, że ich dziadowie byli tak sławnymi i wybitnymi postaciami.
 Za jej sprawą przyjechali do Polski, zwiedzali miejsca związane ze swoimi przodkami. W kościele św. Anny ufundowali tablicę.


Która z postaci z tej książki, pani zdaniem, jest wyjątkowa?
Nie pokusiłabym się o żadne porównania, bo to nie jest żaden ranking?

Wszystkie są wyjątkowe i oryginalne, nieporównywalne. To zresztą pewien wybór. Takich niezwykłych, związanych z Gliwicami postaci jest więcej. Wierzę, że projekt będzie początkiem kolejnych publikacji.